Ahmed Fakih Efendi Hazretleri
Araştırmacıların tespitlerine göre, Anadolu'da, Ahmed Fakih adında beş zat yaşamıştır. Bazı kaynaklarda bu zatlar birbirlerine karıştırılıyorlarsa da dikkatle yapılan araştırmalar bir ölçüde de olsa bu zatların şahsiyetlerini ortaya koymaktadır. Genellikle hepsinin de tasavvuf erbabı olduğu ve birer Allah dostu olan bu beş Ahmed Fakih'in kısaca kişilikleri ve hayatları şöyledir:
- Ahmed Fakih
(d.? / ö.1221):
Bu zatın, Azerbeycan'ın Asbust köyünden olma ihtimali vardır. Ahi Evran Hazretleri'nin şeyhi ve kayınpederi olan Evhadüddin Kirmani Hazretleri'nin mürididir. Onunla birlikte Konya'ya gelmiş olmalıdır. Miladî 1221 yılında vefat eden bu zatın kabri Konya'nın batısındaki Yaka Bağları ile Beyşehir yolunun kavşak noktasında bulunan Hoca Fakih Mescidinin bitişiğindeki türbededir. Mescidin türbeye açılan kapısında bir kitabe vardı. Bu zatın, Anadolu'nun Ahî erenlerinden olduğu söylenebilir. Yunus Emre Hazretleri de bir şiirinde bu zatın adını anar. Kerametlerle süslenmiş menkibevî bir şahsiyeti vardır.
- Ahmed Fakih
(d.? / ö.1252):
Ahmed Fakih, Kutbü'l-Büdelâ lakabıyla tanınan bu zat, Mevlana Hazretleri'nin babası Muhammed Bahaüddin Veled Hazretleri’nin mürididir. Onunla birlikte Konya'ya gelmiş olmalıdır. Mevlana Hazretleri’nin de bu zata saygı duyduğu kaydedilir. Kerametleriyle şöhret bulmuştur. Vefat edince bu zatın cenaze namazını Mevlana Hazretleri kıldırmıştır. Ölüm tarihi yaklaşık olarak 650 (m.1252) yılıdır.
- Ahmed Fakih
(d.? / ö.?):
Akşehir-Seyyid Mahmud Havram kabristanında bir mezar taşı üzerinde "Şeyh Ahmed Fakih" adı yazılı bulunmaktadır. Bu taş bu gün Taş Medrese avlusuna nakledilmiştir. Bu zatın hayatı hakkında bilgi yoktur.
- Ahmed Fakih
(d.? / ö.?):
Sehî Tezkiresi'nde "Hâce Fakih Karamani" veya "Hoca Kara Fakih" adında bir zattan bahsedilir. Karaman’da bu gün Şeyh Alaman Mahallesi diye bilinen yerde 1288 miladîde yapılmış bir zaviye vardır. Bu zatın torunu Seyyid Ahmed, baba ve dedelerinin adına bu zaviyeyi yaptırmıştır.
- Ahmed Fakih
(d.? / ö.?):
"Kitâb-u Evsâf-ı Mesâcidi'ş-Şerife" adındaki kitabın yazarıdır. Bu eserde Mekke, Medine ve Kudüs'teki kutsal mescitler anlatılır. Bu zatın miladî 14. veya 15. yüzyılda yaşadığı tahmin edilmektedir.