(d.? / ö.?)

Anadolu âlim ve velilerinden bir zat olup on yedinci asırda yaşamıştır. Ailesi, Azerbeycan'ın Zencan şehrinden Tokat'a göçmüştür. Bundan dolayı "Tokati" mahlası yanında "Zencanî" olarak da anılmıştır. İshak-ı Zencanî Hazretleri'nin iyi bir medrese tahsili gördüğü anlaşıl­maktadır. Arapça ve Farsçaya hakkıyla vakıftı. Zamanın büyük âlimlerinden olan Muhammed Vanî Hazretleri’nden ilim öğrenmiştir. Ehl-i Sünnet vel-Cemaat inancında bir âlim olup, eserlerinde Ehl-i Sün­net itikadını anlatmıştır. "Manzume-i Akâid" adlı eseri bu konuya aittir. Osmanlı sultanlarından IV. Mehmed Han ile II. Süleyman Han devirleri­ni görmüş ve yaşamıştır. Yazdığı eserlerde Ehl-i Sünnet itikadını, fıkıh ve dev­rinin sosyal olaylarım işlemiştir. Ayrıca şair olup çeşitli konularda şiirler yaz­mıştır. Eserleri şunlardır:

Metâlibü'l-Musallî. Bu eserini Lütfullah Geydanî'nin "Kitab-ı Geydanı" adlı Arapça fıkıh kitabına yazdığı bir şerhtir.

Şerh-i Cilali'l-Kulûb. İmam-ı Birgivî'nin "Mev'ıza" adlı eserine yazdığı bir şerhtir.

Sirâcü'l-Kulûb.

Usturlâb.

Geydanî. Lütfullah Geydanî'nin Arapça olarak yazdığı fıkıh kitabının nazımlı olarak Türkçeye tercümesidir.

Nazmü'l-Leâlî veya Manzume-i Akâid adlı bu eseri âlimler tarafından çok beğenilmiş bir eserdir.

Nizamü'l-Ulum. Çeşitli ilimlerden bahseden bir eserdir. Şiirlerinden bir örnek aşağıdadır:

Melekler tesbihin eyler semada

İderler zikrini kuşlar havada

Senin şükrün iderler yerde insan

Okurlar hamdını mektepte sıbyan

Yüce Allah sırrını mukaddes ve mübarek kılsın.