Zâti Süleyman Efendi Hazretleri
(d.? / ö.1738)
İsmail Hakkı Bursevî Hazretlerinin halifelerinden bir zattır. Sicilli Osmanî'de Bursalı olduğu yazılmış ise de "Miftâhü'l-Mesâil" mukaddimesinde Gelibolu’lu olduğu bildirilmiştir. Daha sonra yakınında bulunan Keşan'a hicret etti. Tasavvuf konularını işleyen divanı ile "Sevânihü'n-Nevâdir fi ma'rifeti'l-Anâsır" adlı nazımlı olarak yazılmış olan risalesi, divanı ile bir arada basılmıştır. "23 Es'ile-i Mutasavvıfâneye Cevapnâmesi" ve Üsküdar Atlamataşı'nda Selimağa Kütüphanesinde "Miftâhü'l-Mesâil" adında bir eseri vardır. 1151 (m.1738) yılında Keşan'da vefat etmiştir. Arifane yazılmış bir gazeli aşağıdadır:
Dilâ keyfiyyet-i aşkı yürü meyhur olandan sor.
İçüp vahdet şarabını ebed mahmur olandan sor.
Sakın sen sırr-ı irfanı müzahir ehline sorma.
Ana ancak maarifle dolup pürnûr olandan sor.
Eğer mâhiyet-i lutf ile kahrın bilmek istersen,
Anı var derd ile Eyyub gibi meşhur olandan sor.
Fena erbabının keyfiyyetin bilmek ise maksud,
Libas-ı ma'rifet icre girüp mestur olandan sor.
"Ene'l-Hak" sırrını zât-ı riyaset ehline sorma
Anı sen dâr-ı dildâre bugün Mansur olandan sor.
Bir başka deyiş örneği:
Tulü' etti yine envar-ı vahdet.
Göründü gözlere envâr-ı kudret.
Cihanı serseter tuttu ziyası
Kuruldu âlemin resm-ü esası.
Ehad'den vâhidiyyet oldu zahir,
Çün ol nur hafidir oldu bahir.
Bir başka beyit örneği:
Bu mîkat-ı muhabbette giyin ihram-ı tecridi
Sezadır zâtıyâ ana visal-i Kâbe-i Ulyâ.
Halifelerinden Edirneli Senâî Ali Efendi, Edirne'de Sarı Cami karşısındaki medrese karşısında yatmaktadır. Bu zatın da tertip edilmiş bir divanı vardır.
Yüce Allah sırrını mukaddes ve mübarek kılsın.