Zâti Süleyman Efendi Hazretleri

Edirne

(d.? / ö.1738)

İsmail Hakkı Bursevî Hazretlerinin halifelerinden bir zattır. Sicilli Osmanî'de Bursalı olduğu yazılmış ise de "Miftâhü'l-Mesâil" mukaddimesinde Gelibolu’lu olduğu bildirilmiştir. Daha sonra yakınında bulunan Keşan'a hicret etti. Tasavvuf konularını işleyen divanı ile "Sevânihü'n-Nevâdir fi ma'rifeti'l-Anâsır" adlı nazımlı olarak yazılmış olan risalesi, divanı ile bir arada basılmış­tır. "23 Es'ile-i Mutasavvıfâneye Cevapnâmesi" ve Üsküdar Atlamataşı'nda Selimağa Kütüphanesinde "Miftâhü'l-Mesâil" adında bir eseri vardır. 1151 (m.1738) yılında Keşan'da vefat etmiştir. Arifane yazılmış bir gazeli aşağıdadır:

Dilâ keyfiyyet-i aşkı yürü meyhur olandan sor.

İçüp vahdet şarabını ebed mahmur olandan sor.

Sakın sen sırr-ı irfanı müzahir ehline sorma.

Ana ancak maarifle dolup pürnûr olandan sor.

Eğer mâhiyet-i lutf ile kahrın bilmek istersen,

Anı var derd ile Eyyub gibi meşhur olandan sor.

Fena erbabının keyfiyyetin bilmek ise maksud,

Libas-ı ma'rifet icre girüp mestur olandan sor.

"Ene'l-Hak" sırrını zât-ı riyaset ehline sorma

Anı sen dâr-ı dildâre bugün Mansur olandan sor.

Bir başka deyiş örneği:

Tulü' etti yine envar-ı vahdet.

Göründü gözlere envâr-ı kudret.

Cihanı serseter tuttu ziyası

Kuruldu âlemin resm-ü esası.

Ehad'den vâhidiyyet oldu zahir,

Çün ol nur hafidir oldu bahir.

Bir başka beyit örneği:

Bu mîkat-ı muhabbette giyin ihram-ı tecridi

Sezadır zâtıyâ ana visal-i Kâbe-i Ulyâ.

Halifelerinden Edirneli Senâî Ali Efendi, Edirne'de Sarı Cami karşısın­daki medrese karşısında yatmaktadır. Bu zatın da tertip edilmiş bir divanı var­dır.

Yüce Allah sırrını mukaddes ve mübarek kılsın.