ABDÜLMECİD-İ SİVASÎ HAZRETLERİ
(d.1567 / ö.1639)
Halveti şeyhlerinin en büyüklerindendir. Pek çok eserlerde adı, İstanbul evliyaları arasında geçer. Künyesi, Ebü'l-Hayr, lakabı Necmüddin, şöhreti Sivasî, mahlası Şeyhî'dir. Büyük atası Muhammed Berekât'tır. Babası "Tuhfetü'l-Mülûk" ve "Ziyâiyye-i Cami" eserleriyle ünlüdür. 1567 yılında Zile'de doğdu. İlköğrenimini babasından aldı. Yedi yaşında hafız-ı Kur'an oldu. Sonra amcası Şemseddin Sivasî Hazretleri'nden, Fıkıh, Tefsir, Hadis gibi yüksek ilimler öğrendi. Devrin din bilginleri, onun yeteneklerine, zekâsına büyük hayranlık duydular. Hem üstadı, hem amcası olan Halvetiye tarikatının Şemsiyye kolunun kurucusu amcası Şemseddin-i Sivasî Efendi'den Farsça öğrendi. Daha sonra Türk, Arap ve Fars dillerinde çok güzel eserler yazdı. Farisî'ye büyük ilgi duyuyordu. Hangi dilde olursa olsun, bir kelimeyi inceleyip, araştırdığı zaman dil bilginleri parmak ısırırlardı. Mesnevî'ye bir açıklama yapmış, birinci cildinden sonrakiler müsvedde halinde kalmıştır. Bütün eserlerinin sayısı yaklaşık olarak elli kadardır. Otuz yaşına kadar amcası tarafından eğitildi. Şeyh Recep Efendi, onun hakkında şöyle der: "Amcamın oğlu Abdülmecid Efendi, sıfat, ilim, zevk, keşf, keramet, şeriat, tarikat, marifet ve hakikat yolunda hepimizden üstündür." Zahir ve bâtın ilimlerini tamamladıktan sonra amcası tarafından Merzifon'da görevlendirilip ilim ve irşad hayatına orada devam ettiği anlaşılmaktadır. 1596 yılında Merzifon'daki görevini tamamlayıp Zile'ye döndüğü, aynı hizmetlerine orada devam ettiği, Zile'de Pîrizâde Veli Efendi'nin yerine postnişin olduğu görülmektedir. Abdülmecid Sivâsî Efendi Hazretleri, mürşidi olan amcasının ölümü üzerine Sivas'a gitti, dergâhın şeyhliğini üstlendi. Aynı yıl içinde, Padişah III. Mehmed tarafından İstanbul'a davet edildi. Bir süre Ayasofya Camii’nde vaizlikte bulundu, aynı camide Tefsir ve Hâdis dersleri verdi. Önceleri Ayasofya Camii yakınında bir evde kaldı. Daha sonra Reisü'l-Küttâb Lâ'lî Efendi'nin kendisine hediye ettiği, Eyüp'teki bahçeli eve taşındı. Çarşamba'da Kızlarağası Mehmed Ağa'nın ölümü üzerine boş kalan dergâhta dersler verdi. Şeyhü'l-İslam Sun'ullah Efendi'nin teklifi üzerine vaiz oldu. Oradan Şeyhzâde Camii'ne ve Sultan Selim Camii'ne tayin edildi. Üç yıl sonra da Yavasi Zaviyesi'ne "Seccâdenişin" oldu. O sıralarda Sultanahmet Camii'nin yapılması bittiği için bu caminin Cuma vaizliğine getirildi. Abdülmecid Sivâsî Efendi, Sultanahmet Camii'nin "Temel Şeyhi" olduğu için, camiye temel atılırken de dua etmiştir. Şeyh Sivâsî Efendi Hazretleri, 1639 yılında, yetmiş iki yaşında Hakk'ın rahmetine kavuştu. Eyüp Nişancası'ndaki kabristanda yatan Şeyh Abdül Ehadü'n Nuri Efendi'nin kabri yakınındaki türbede gömülüdür. Ölümüne ait tarih beytini amcasının oğlu Şeyh Abdül Ehad Nuri Efendi yazmıştır. Şöyledir:
Bu bağ-ı fâninin gülü Sivâsî-i sahip safa
Elbette fânidir hemân İttûğü dem azm ü beka
Bakî kalır mı bülbülü? Ağladı ona ins ü can.
Bakî değilken gülistan... Feryâd idüp âşıkları
Çün halk-ı âlem serteser Muhlisleri, sâdıkları
Geldikleri yere gider Çak itti sîne her biri,
Âyâta ibretle nazar Bâlâ u bes doldu figan.
Eyle gözin açup uyan. Eflâke çıktı hayy ü hû,
Ol Gavs-i âlem Şeyhiyâ Gülbenk ile âlem dolu,
Hayran olup kişi ulu, İster bulur arif olan.
Ulu kıyamet koptı san. Çün sali gamda intikâl
Anın gibi bir er kanı? İtti ol mahmûdi'l-hisal,
Şerhide nûr-ı sadrını, Ahbabına var mı mecal?
Bildüre nefs ü Rabbini Çeşminden akıtmaya kan.
Zahir ola sırrı cihan. Gam itmiş iken aklı çak
Sırrını menbâ olanı Tarihîni didi bu hâk.
Nûrına matla olanı Bin kırk dokuzda aldı pak
Tavrına meşrâ' olanı Sivâsi uçmakta mekân.
Şeyh Abdülmecid Sivâsî Efendi Hazretleri, devlet düzeninin korunması taraftarıydı. Bu bakımdan, Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Uzun Bölükbaşı ve Kara Yazıcı İsyanları'nı yapanları kınadı ve ayaklananların bastırılması için elinden geleni yaptı. IV.Murad'a Bağdad'ı fethedeceğini müjdelemiş ve sefere çıkmasını teklif etmiştir. Padişah sefere çıkarken de Hazreti Ömer (r.a.)'in kılıcını Sultan'ın beline o takmıştır. Oğlu Şeyh Abdülbaki Efendi, babasının yolunda yürümüştür.