Ebu Muhammed Bayram Efendi Hazretleri

Eskişehir

(d.? / ö.1709)

On yedinci yüzyılın sonunda, on sekizinci yüzyılın başında Anadolu'da yaşayan âlim ve velilerden bir zattır. Aydî lakabıyla meşhur olmuştur. Babası­nın adı Mustafa'dır. Ebu Muhammed künyesi ve Amâsî nisbesiyle meşhurdur. Merzifon'da doğmuştur. Doğum tarihi bilinmemektedir. İlim ve fazilet sahibi bir aileye mensup olan Muhammed Bayram Efendi, ilim tahsiline küçük yaşlarında başlamıştır. Sivaslı Tefsiri Efendi, onun ders aldığı hocaları arasındadır. Tahsilini tamamladıktan sonra Amasya müftülüğünde ve Sultan Beyazıd Medresesi'nde müderrislik yapmıştır. Daha sonra Medine-i Münevvere, Trablusşam, Sofya, Konya ve Kayseri kadılıkları yapmıştır. Bu sırada bulun­duğu yerlerdeki velilerle görüşüp onlardan nisbet aldı. Sülukünu tamamlayıp halife oldu. İlim ve fazilet sahibi bir veli idi. 1121 (h.1709) yılında Konya'ya giderken Eskişehir'de vefat etti. Orada defnedildi. Kendisine ait olan Amasya Sultan Bayezid Medresesi müderrisliğini, oğlu Mustafa Akif Efendi’nin hocası Abdullah Çorumî'ye takdim etmiştir. "Medreseni kendi oğluna ver" diyenlere karşı: "Onun hocası böyle bir ihsana muhtaç iken oğluma vermem doğru ol­maz" demiştir. Amasya Kütüphanesi’nde bulunan pek çok kitabı inceler, onlarla ilgili açıklamalar yapardı. Özellikle dinî ilimlerle ilgili kitapları yazmaya ve tashih etmeye gayret gösterirdi. Edebiyata ve Farsçaya da özel merakı vardı.

Yüce Allah sırrını mukaddes ve mübarek kılsın.